The Bhagavad Gita: Chapter 13

।

एतद्वेदितुमिच्छामि

etadveditumicchāmi

ज्ञानं

।।१३.१।।

TRANSLATION

Arjuna said, "I wish to learn about Nature and the Spirit, the field and the knower of the field, knowledge and that which ought to be known, O Kesava."

Arjuna sagte: prakrti und puruşa, das Feld und den Kenner des Feldes, das Wissen und den Gegenstand des Wissens, diese möchte ich gerne kennenlernen, o Keśava (Kŗşna). (13.01)

अर्जुन ने कहा — हे केशव ! मैं, प्रकृति और पुरुष, क्षेत्र और क्षेत्रज्ञ तथा ज्ञान और ज्ञेय को जानना चाहता हूँ

(அர்ஜுனன் கிருஷ்ணனிடம், "ஓ! கேசவா (கிருஷ்ணா), இயற்கை, மனிதன், க்ஷேத்திரம் (களம்), க்ஷேத்திரக்ஞன் (களத்தை அறிந்தவன்), அறிவு, அறிவின் எல்லை ஆகியவற்றை அறிய விரும்புகிறேன்" என்றான்). அதற்கு அந்தப் புனிதமானவன் (கிருஷ்ணன் அர்ஜுனனிடம்), "ஓ! குந்தியின் மகனே (அர்ஜுனா), இந்த உடலே க்ஷேத்திரம் (களம்) என்று அழைக்கப்படுகிறது. ௧௩:௧

LITERAL MEANINGS

arjunaḥ uvācha—Arjun said; prakṛitim—material nature; puruṣham—the enjoyer; cha—and; eva—indeed; kṣhetram—the field of activities; kṣhetra-jñam—the knower of the field; eva—even; cha—also; etat—this; veditum—to know; ichchhāmi—I wish; jñānam—knowledge; jñeyam—the goal of knowledge; cha—and; keśhava—Krishna, the killer of the demon named Keshi

13:1

kṣetramityabhidhīyate

।

।।१३.२।।

TRANSLATION

The Blessed Lord said, "O Arjuna, this body is called the field; he who knows it is called the knower of the field by those who know them."

Der Erhabene sagte: Dieser Körper, o Sohn der Kunti (Arjuna), wird das Feld genannt, und ihn, der dieses kennt, nennen die Wissenden den Kenner des Feldes. (13.02)

श्रीभगवान् ने कहा — हे कौन्तेय ! यह शरीर क्षेत्र कहा जाता है और इसको जो जानता है, उसे तत्त्वज्ञ जन, क्षेत्रज्ञ कहते हैं

அஃதை (களத்தை) அறிந்தவனையே க்ஷேத்திரக்ஞன் (களத்தை அறிந்தவன்) என்று கற்றோர் (தத்துவங்களை அறிந்தோர்) அழைக்கின்றனர் [௧ஆ]. ஓ! பாரதா (அர்ஜுனா), க்ஷேத்திரங்கள் (களங்கள்) என்று என்னை அறிவாயாக [௧இ]. ௧௩:௨

LITERAL MEANINGS

śhrī-bhagavān uvācha—the Supreme Divine Lord said; idam—this; śharīram—body; kaunteya—Arjun, the son of Kunti; kṣhetram—the field of activities; iti—thus; abhidhīyate—is termed as; etat—this; yaḥ—one who; vetti—knows; tam—that person; prāhuḥ—is called; kṣhetra-jñaḥ—the knower of the field; iti—thus; tat-vidaḥ—those who discern the truth

13:2

।

क्षेत्रक्षेत्रज्ञयोर्ज्ञानं

kṣetrakṣetrajñayorjñānaṃ

।।१३.३।।

TRANSLATION

Do thou also know Me as the knower of the field in all fields, O Arjuna. Knowledge of both the field and the knower of the field is considered by Me to be the knowledge.

Erkenne mich, o Bhârata (Arjuna), als den Kenner des Feldes in allen Feldern. Das Wissen vom Felde und seinem Kenner erachte ich als wahres Wissen. (13.03)

हे भारत ! तुम समस्त क्षेत्रों में क्षेत्रज्ञ मुझे ही जानो। क्षेत्र और क्षेत्रज्ञ का जो ज्ञान है, वही (वास्तव में) ज्ञान है , ऐसा मेरा मत है

க்ஷேத்திரம் (களம் [அ] உடல்) மற்றும் க்ஷேத்திரக்ஞன் (களத்தை அறிந்தவன் [அ] ஆத்மா) ஆகியவற்றின் அறிவையே, (உண்மை) அறிவு என நான் கருதுகிறேன். ௧௩:௩

LITERAL MEANINGS

kṣhetra-jñam—the knower of the field; cha—also; api—only; mām—me; viddhi—know; sarva—all; kṣhetreṣhu—in individual fields of activities; bhārata—scion of Bharat; kṣhetra—the field of activities; kṣhetra-jñayoḥ—of the knower of the field; jñānam—understanding of; yat—which; tat—that; jñānam—knowledge; matam—opinion; mama—my

13:3

।

।।१३.४।।

TRANSLATION

Hear from Me in brief what the field is, of what nature it is, what its modifications are, whence it is, who He is, and what His powers are.

Höre nun in Kürze von mir, was das Feld ist, von welcher Art es ist, welches seine Umwandlungen sind, woher es stammt, was er (der Kenner des Feldes) ist, und welche Kräfte er besitzt. (13.04)

इसलिये, वह क्षेत्र जो है और जैसा है तथा जिन विकारों वाला है, और जिस (कारण) से जो (कार्य) हुआ है तथा वह (क्षेत्रज्ञ) भी जो है और जिस प्रभाव वाला है, वह संक्षेप में मुझसे सुनो

க்ஷேத்திரம் (என்பது) என்ன? (அஃது) எதைப் போன்றது? அஃது என்னென்ன மாற்றங்களை அடைகிறது? (அஃது) எங்கிருந்து வருகிறது? அவன் (க்ஷேத்திரக்ஞன்) எவன்? அவனது சக்திகள் (பெருமை) என்னென்ன? என்பதைச் சுருக்கமாகக் கேட்பாயாக. ௧௩:௪

LITERAL MEANINGS

tat—that; kṣhetram—field of activities; yat—what; cha—and; yādṛik—its nature; cha—and; yat-vikāri—how change takes place in it; yataḥ—from what; cha—also; yat—what; saḥ—he; cha—also; yaḥ—who; yat-prabhāvaḥ—what his powers are; cha—and; tat—that; samāsena—in summary; me—from me; śhṛiṇu—listen

13:4

।

brahmasūtrapadaiścaiva

हेतुमद्भिर्विनिश्चितै

hetumadbhirviniścitai

।।१३.५।।

TRANSLATION

Sages have sung in many ways, with various distinctive chants and also with suggestive words indicative of the Absolute, full of reasoning and decisive.

Dies ist von den Weisen auf vielfache Art und einzeln in verschiedenen Hymnen besungen worden und ebenso in den wohlbegründeten und überzeugenden Formulierungen der Lehrsprüche über das Absolute (brahmasûtra). (13.05)

(क्षेत्र—क्षेत्रज्ञ के विषय में) ऋषियों द्वारा विभिन्न और विविध छन्दों में बहुत प्रकार से गाया गया है, तथा सम्यक् प्रकार से निश्चित किये हुये युक्तियुक्त ब्रह्मसूत्र के पदों द्वारा (अर्थात् ब्रह्म के सूचक शब्दों द्वारा) भी (वैसे ही कहा गया है)

பிரம்மத்தைக் குறித்த குறிப்புகளைக் கொடுத்து, நன்கு அமைந்த, காரணம் நிறைந்த உரைகளாலும், பல்வேறு சந்தங்களாலும், இன்னும் பல வழிகளிலும் தனித்தனியாக இவையனைத்தும் (ஏற்கனவே) பாடப்பட்டுள்ளன. ௧௩:௫

LITERAL MEANINGS

ṛiṣhibhiḥ—by great sages; bahudhā—in manifold ways; gītam—sung; chhandobhiḥ—in Vedic hymns; vividhaiḥ—various; pṛithak—variously; brahma-sūtra—the Brahma Sūtra; padaiḥ—by the hymns; cha—and; eva—especially; hetu-madbhiḥ—with logic; viniśhchitaiḥ—conclusive evidence

13:5

।

।।१३.६।।

TRANSLATION

The great elements, egoism, intellect, and also the Unmanifested Nature, the ten senses, and one mind, and the five objects of the senses.

Die großen (fünf groben) Elemente, der Selbst-Sinn, die Vernunft und ebenso das Nicht Offenbare, die zehn Sinne und das Denkorgan und die fünf Sinnesobjekte; (13.06)

पंच महाभूत, अहंकार, बुद्धि, अव्यक्त (प्रकृति), दस इन्द्रियाँ, एक मन, इन्द्रियों के पाँच विषय

பெரும்பூதங்களும் (ஐம்பூதங்களும்), தன்னலம் (அகங்காரம்), அறிவுத்திறன் (புத்தி), தோற்றமில்லாதது (இயற்கை) (ஆத்மா), பத்துப் புலன்கள், ஒன்றானது (மனம்), புலன்நுகர் பொருட்கள் ஐந்து, ஆசை, வெறுப்பு, இன்பம், வலி (துன்பம்), ௧௩:௬

LITERAL MEANINGS

mahā-bhūtāni—the (five) great elements; ahankāraḥ—the ego; buddhiḥ—the intellect; avyaktam—the unmanifested primordial matter; eva—indeed; cha—and; indriyāṇi—the senses; daśha-ekam—eleven; cha—and; pañcha—five; cha—and; indriya-go-charāḥ—the (five) objects of the senses;

13:6

saṅghātaścetanādhṛtiḥ

।

।।१३.७।।

TRANSLATION

Desire, hatred, pleasure, pain, the aggregate (body), intelligence, and fortitude—the field has thus been briefly described with its modifications.

Begierde und Haß, Freude und Leid, das Aggregat (der Organismus), die Intelligenz und die Standhaftigkeit: damit ist in Kürze das Feld mit seinen Umwandlungen beschrieben. (Siehe 7.04) (13.07)

इच्छा, द्वेष, सुख, दुख, संघात (स्थूलदेह), चेतना (अन्त:करण की चेतन वृत्ति) तथा धृति — इस प्रकार यह क्षेत्र विकारों के सहित संक्षेप में कहा गया है

உடல் உணர்வு, துணிவு ஆகிய இவை அனைத்துமே, அவற்றின் திருத்தப்பட்ட வடிவில், சுருக்கமாக, க்ஷேத்திரம் என்று அறிவிக்கப்பட்டுள்ளன. ௧௩:௭

LITERAL MEANINGS

ichchhā—desire; dveṣhaḥ—aversion; sukham—happiness; duḥkham—misery; saṅghātaḥ—the aggregate; chetanā—the consciousness; dhṛitiḥ—the will; etat—all these; kṣhetram—the field of activities; samāsena—comprise of; sa-vikāram—with modifications; udāhṛitam—are said

13:7

अमानित्वमदम्भित्वमहिंसा

amānitvamadambhitvamahiṃsā

।

स्थैर्यमात्मविनिग्रहः

sthairyamātmavinigrahaḥ

।।१३.८।।

TRANSLATION

Humility, unpretentiousness, non-injury, forgiveness, uprightness, service to the teacher, purity, steadfastness, and self-control.

Demut (Nicht-Stolz), Unbescholtenheit (Nicht-Täuschung), Gewaltlosigkeit, Geduld, Aufrichtigkeit, dienende Verehrung des Lehrers, Reinheit (von Körper und Geist), (13.08)

अमानित्व, अदम्भित्व, अहिंसा, क्षमा, आर्जव, आचार्य की सेवा, शुद्धि, स्थिरता और आत्मसंयम

கர்வமின்மை, ஆடம்பரமின்மை, தீங்கிழையாமை, மன்னிக்கும் தன்மை (பொறுமை), நேர்மை, ஆசானிடம் அர்ப்பணிப்பு, தூய்மை, சீரான தன்மை (உறுதி), தற்கட்டுப்பாடு, புலன்நுகர்பொருட்களில் வேறுபாடின்மை, ௧௩:௮

LITERAL MEANINGS

amānitvam—humbleness; adambhitvam—freedom from hypocrisy; ahinsā—non-violence; kṣhāntiḥ—forgiveness; ārjavam—simplicity; āchārya-upāsanam—service of the Guru; śhaucham—cleanliness of body and mind; sthairyam—steadfastness; ātma-vinigrahaḥ—self-control;

13:8

।

जन्ममृत्युजराव्याधिदुःखदोषानुदर्शनम्

janmamṛtyujarāvyādhiduḥkhadoṣānudarśanam

।।१३.९।।

TRANSLATION

Indifference to the objects of the senses and also absence of egoism; perceiving the evil in birth, death, old age, sickness, and pain.

Beständigkeit und Selbstbeherrschung, Gleichgültigkeit gegenüber allen Sinnesobjekten, Selbstaufgabe und Einsicht in das Übel von Geburt, Tod, Alter, Krankheit und Leiden, (13.09)

इन्द्रियों के विषय के प्रति वैराग्य, अहंकार का अभाव, जन्म, मृत्यु, वृद्धवस्था, व्याधि और दुख में दोष दर्शन...৷৷.

தன்னலமின்மை (அகங்காரமின்மை), பிறப்பு, இறப்பு, முதுமை, நோய், பற்று ஆகியவற்றில் இருந்து விடுதலை, மகன், மனைவி, வீடு மற்றும் எஞ்சியோர் ஆகியோரிடம் பற்றின்மை (அவர்கள் தன்னுடைமை எனக் கருதாமை), ௧௩:௯

LITERAL MEANINGS

indriya-artheṣhu—toward objects of the senses; vairāgyam—dispassion; anahankāraḥ—absence of egotism; eva cha—and also; janma—of birth; mṛityu—death; jarā—old age; vyādhi—disease; duḥkha—evils; doṣha—faults; anudarśhanam—perception;

13:9

।

समचित्तत्वमिष्टानिष्टोपपत्तिषु

samacittatvamiṣṭāniṣṭopapattiṣu

।।१३.१०।।

TRANSLATION

Non-attachment, non-identification of the Self with son, wife, home, and the rest, and constant even-mindedness in the face of the attainment of both desirable and undesirable.

Nicht-Anhänglichkeit, Nichthaften an Sohn, Weib und Heim und dergleichen, un andauernder Gleichmut gegenüber allen erwünschten und unerwünschten Vorfällen, (13.10)

आसक्ति तथा पुत्र, पत्नी, गृह आदि में अनभिष्वङ्ग (तादात्म्य का अभाव); और इष्ट और अनिष्ट की प्राप्ति में समचित्तता

நன்மை மற்றும் தீமையை அடைவதில் சீரான இதயச் சமன்நிலை, வேறு எதையும் தியானிக்காமல் (பிறழா யோகத்துடன்) என்னிடம் கலங்காத அர்ப்பணிப்பு (பக்தி), தனிமையான இடங்களை அடிக்கடி நாடுதல், ௧௩:௧०

LITERAL MEANINGS

asaktiḥ—non-attachment; anabhiṣhvaṅgaḥ—absence of craving; putra—children; dāra—spouse; gṛiha-ādiṣhu—home, etc; nityam—constant; cha—and; sama-chittatvam—even-mindedness; iṣhṭa—the desirable; aniṣhṭa—undesirable; upapattiṣhu—having obtained;

13:10

।

विविक्तदेशसेवित्वमरतिर्जनसंसदि

viviktadeśasevitvamaratirjanasaṃsadi

।।१३.११।।

TRANSLATION

Unswerving devotion to Me through the Yoga of non-separation, resorting to solitary places, and a distaste for the company of people.

Unerschütterliche Hingabe an mich in vollkommener Selbstzucht, Aufsuchen einsamer Orte, Abneigung gegen Ansammlungen von Menschen. Beharrlichkeit in der Erkenntnis des Geistes, (13.11)

अनन्ययोग के द्वारा मुझमें अव्यभिचारिणी भक्ति; एकान्त स्थान में रहने का स्वभाव और (असंस्कृत) जनों के समुदाय में अरुचि

மனிதக் கூட்டங்களில் விருப்பமின்மை, தனக்கும் பரமாத்மாவுக்கும் உள்ள உறவு குறித்த நீடித்த அறிவு (ஆத்ம ஞானத்தில் எப்போதும் நழுவாமை), உண்மை அறிவின் (தத்துவ ஞானத்தின்) பொருளை உணர்தல் ௧௩:௧௧

LITERAL MEANINGS

mayi—toward me; cha—also; ananya-yogena—exclusively united; bhaktiḥ—devotion; avyabhichāriṇī—constant; vivikta—solitary; deśha—places; sevitvam—inclination for; aratiḥ—aversion; jana-sansadi—for mundane society;

13:11

अध्यात्मज्ञाननित्यत्वं

adhyātmajñānanityatvaṃ

तत्त्वज्ञानार्थदर्शनम्

tattvajñānārthadarśanam

।

।।१३.१२।।

TRANSLATION

Constancy in Self-knowledge, the perception of the end of true knowledge—this is declared to be knowledge, and what is opposed to it is ignorance.

Einsicht in das Endziel des Wissens von der Wahrheit: dies wird als (wahres) Wissen bezeichnet, und alles, was davon verschieden ist, gilt als Nicht-Wissen. (13.12)

अध्यात्मज्ञान में नित्यत्व अर्थात् स्थिरता तथा तत्त्वज्ञान के अर्थ रूप परमात्मा का दर्शन, यह सब तो ज्ञान कहा गया है, और जो इससे विपरीत है, वह अज्ञान है

ஆகிய இவை அனைத்துமே அறிவு என்று அழைக்கப்படுகின்றன; இவற்றுக்கு முரணான அனைத்துமே அறியாமையாகும். ௧௩:௧௨

LITERAL MEANINGS

adhyātma—spiritual; jñāna—knowledge; nityatvam—constancy; tattva-jñāna—knowledge of spiritual principles; artha—for; darśhanam—philosophy; etat—all this; jñānam—knowledge; iti—thus; proktam—declared; ajñānam—ignorance; yat—what; ataḥ—to this; anyathā—contrary

13:12

यज्ज्ञात्वाऽमृतमश्नुते

yajjñātvā'mṛtamaśnute

।

।।१३.१३।।

TRANSLATION

I will declare that which is to be known, knowing which one attains immortality; the beginningless Supreme Brahman, which is neither being nor non-being.

Ich will dir beschreiben, was das zu Wissende ist, welches wissend man das ewige Leben erwirbt. Es ist das höchste Brahman, welches anfanglos ist und weder als seiend noch als nichtseiend bezeighnet wird. (Siehe 9.19, 11.37, und 15.18) (13.13)

मैं उस ज्ञेय वस्तु को स्पष्ट कहूंगा जिसे जानकर मनुष्य अमृतत्व को प्राप्त करता है। वह ज्ञेय है — अनादि, परम ब्रह्म, जो न सत् और न असत् ही कहा जा सकता है

எதை அறிந்தால், ஒருவன் அழியா நிலையை அடைவானோ, அந்த அறிவின் பொருளை (இப்போது) நான் (உனக்கு) அறிவிக்கிறேன். தொடக்கமில்லாததும் உயர்ந்ததும், இருப்பு (சத்) மற்றும் இல்லாமை (அசத்) அற்றதும், ௧௩:௧௩

LITERAL MEANINGS

jñeyam—ought to be known; yat—which; tat—that; pravakṣhyāmi—I shall now reveal; yat—which; jñātvā—knowing; amṛitam—immortality; aśhnute—one achieves; anādi—beginningless; mat-param—subordinate to me; brahma—Brahman; na—not; sat—existent; tat—that; na—not; asat—non-existent; uchyate—is called

13:13

तत्सर्वतोऽक्षिशिरोमुखम्

tatsarvato'kṣiśiromukham

।

।।१३.१४।।

TRANSLATION

With hands and feet everywhere, with eyes, heads, and mouths everywhere, with ears everywhere, He exists in the worlds, enveloping all.

Alles umhüllend wohnt es in der Welt, mit Händen un Füßen überall, mit Augen, Köpfen und Gesichtern allerorts, mit Ohren allerorts. (13.14)

वह सब ओर हाथ—पैर वाला है और सब ओर से नेत्र, शिर और मुखवाला तथा सब ओर से श्रोत्रवाला है; वह जगत् में सबको व्याप्त करके स्थित है

அனைத்துப் புறங்களிலும் கைகளையும் கால்களையும் கொண்டதும், அனைத்துப் புறங்களிலும் கண்களையும், தலைகளையும், முகங்களையும் கொண்டதும், உலகத்தில் அனைத்திலும் படர்ந்தூடுருவி வசிப்பதும் (அனைத்தையும் சூழ்ந்திருப்பதும்), ௧௩:௧௪

LITERAL MEANINGS

sarvataḥ—everywhere; pāṇi—hands; pādam—feet; tat—that; sarvataḥ—everywhere; akṣhi—eyes; śhiraḥ—heads; mukham—faces; sarvataḥ—everywhere; śhruti-mat—having ears; loke—in the universe; sarvam—everything; āvṛitya—pervades; tiṣhṭhati—exists

13:14

सर्वेन्द्रियगुणाभासं

sarvendriyaguṇābhāsaṃ

सर्वेन्द्रियविवर्जितम्

sarvendriyavivarjitam

।

।।१३.१५।।

TRANSLATION

Shining by the functions of all the senses, yet without being attached to them; unattached, yet supporting all; devoid of qualities, yet the experiencer of them.

Es scheint die Eigenschaften aller Sinne zu haben und ist doch ohne (irgendeinen) Sinn; es hängt an nichts und trâgt doch alles, ist frei von den gunas (Erscheinungsformen der prakrti), und genießt sie dennoch. (13.15)

वह समस्त इन्द्रियों के गुणो (कार्यों) के द्वारा प्रकाशित होने वाला, परन्तु (वस्तुत:) समस्त इन्द्रियों से रहित है; आसक्ति रहित तथा गुण रहित होते हुए भी सबको धारणपोषण करने वाला और गुणों का भोक्ता है

புலன்கள் அற்றிருந்தாலும், புலன்களின் குணங்கள் அனைத்தையும் கொண்டதும், அனைத்துப் பொருள்களைத் தாங்கியிருந்தாலும், (அவற்றில்) பற்றில்லாததும், அனைத்துப் குணங்களைக் கொண்டிருந்தாலும் குணங்களற்றதும், ௧௩:௧௫

LITERAL MEANINGS

sarva—all; indriya—senses; guṇa—sense-objects; ābhāsam—the perciever; sarva—all; indriya—senses; vivarjitam—devoid of; asaktam—unattached; sarva-bhṛit—the sustainer of all; cha—yet; eva—indeed; nirguṇam—beyond the three modes of material nature; guṇa-bhoktṛi—the enjoyer of the three modes of material nature; cha—although

13:15

।

सूक्ष्मत्वात्तदविज्ञेयं

sūkṣmatvāttadavijñeyaṃ

।।१३.१६।।

TRANSLATION

It is within and without all beings, both the unmoving and the moving; It is subtle and unknowable, and It is near and far away.

Es ist außerhalb und innerhalb aller Wesen. Es ist unbeweglich und doch beweglich. Es ist zu fein, um erkannt zu werden. Es ist ferne und dennoch nahe. (13.16)

(वह ब्रह्म) भूत मात्र के अन्तर्बाह्य स्थित है; वह चर है और अचर भी। सूक्ष्म होने से वह अविज्ञेय है; वह सुदूर और अत्यन्त समीपस्थ भी है

அசைவன, அசையாதன மற்றும் அனைத்து உயிரினங்களின் உள்ளேயும் (உள்ளும்) வெளியேயும் (புறமும்) இருப்பதும், (தனது) நுண்மையால் அறியப்படாததும், அருகில் இருந்தாலும் தொலைவில் இருப்பதும், ௧௩:௧௬

LITERAL MEANINGS

bahiḥ—outside; antaḥ—inside; cha—and; bhūtānām—all living beings; acharam—not moving; charam—moving; eva—indeed; cha—and; sūkṣhmatvāt—due to subtlety; tat—he; avijñeyam—incomprehensible; dūra-stham—very far away; cha—and; antike—very near; cha—also; tat—he

13:16

।

।।१३.१७।।

TRANSLATION

Undivided yet, It exists as if divided in beings; It is to be known as the supporter of beings; It devours and It generates.

Es ist ungeteilt (unteilbar) und scheint doch unter die Wesen aufgeteilt zu sein. Man erkenne es als das, was die Geschöpfe erhält, vernichtet und neu erschafft. (Siehe 11.13, und 18.20) (13.17)

और वह अविभक्त है, तथापि वह भूतों में विभक्त के समान स्थित है। वह ज्ञेय ब्रह्म भूतमात्र का भर्ता, संहारकर्ता और उत्पत्ति कर्ता है

அனைத்து உயிரினங்களிலும் பகிர்ந்திருந்தாலும், பகுபடாமல் இருப்பதும், அனைத்து உயிரினங்களையும் தாங்குவதும், (அனைத்தையும்) படைத்து அழிப்பதும்; ௧௩:௧௭

LITERAL MEANINGS

avibhaktam—indivisible; cha—although; bhūteṣhu—amongst living beings; vibhaktam—divided; iva—apparently; cha—yet; sthitam—situated; bhūta-bhartṛi—the sustainer of all beings; cha—also; tat—that; jñeyam—to be known; grasiṣhṇu—the annihilator; prabhaviṣhṇu—the creator; cha—and

13:17

।

।।१३.१८।।

TRANSLATION

That Light of all lights is said to be beyond darkness: knowledge, the knowable, and the goal of knowledge, seated in the hearts of all.

Es ist das Licht der Lichter. Es wird jenseits der Finsternis weilend genannt. Das Wissen, das Objekt des Wissens und das Ziel des Wissens: Es ruht in den Herzen aller. (Siehe 18.61) (13.18)

(वह ब्रह्म) ज्योतियों की भी ज्योति और (अज्ञान) अन्धकार से परे कहा जाता है। वह ज्ञान (चैतन्यस्वरूप) ज्ञेय और ज्ञान के द्वारा जानने योग्य (ज्ञानगम्य) है। वह सभी के हृदय में स्थित है

ஒளியுருவங்களின் ஒளியானதும், இருளுக்கு அப்பால் இருப்பதாகச் (உயர்ந்ததாகச்) சொல்லப்படுவதும், அறிவானதும், அறிவின் பொருளானதும் (நோக்கமானதும்), அறிவின் எல்லையானதும், அனைத்தின் இதயங்களிலும் இருப்பதுமான (அது) (அறிவின் பொருளான) பரப்பிரம்மம் ஆகும் (௧௮). ௧௩:௧௮

LITERAL MEANINGS

jyotiṣhām—in all luminarie; api—and; tat—that; jyotiḥ—the source of light; tamasaḥ—the darkness; param—beyond; uchyate—is said (to be); jñānam—knowledge; jñeyam—the object of knowledge; jñāna-gamyam—the goal of knowledge; hṛidi—within the heart; sarvasya—of all living beings; viṣhṭhitam—dwells

13:18

।

।।१३.१९।।

TRANSLATION

Thus, the field, as well as knowledge and the knowable, have been briefly stated. My devotee, knowing this, enters into My being.

So ist nun das Feld, das Wissen und das Objekt des Wissens in Kürze beschrieben worden. Wer mir hingegeben ist und dies versteht, wird meines Zustandes würdig werden. (13.19)

इस प्रकार, (मेरे द्वारा) क्षेत्र, ज्ञान और ज्ञेय को संक्षेपत: कहा गया। इसे तत्त्व से जानकर (विज्ञाय) मेरा भक्त मेरे स्वरूप को प्राप्त होता है

இப்படியே க்ஷேத்திரம், அறிவு, அறிவின் பொருள் ஆகியவை என்னால் (உனக்கு) சுருக்கமாகச் சொல்லப்பட்டன. என்னில் அர்ப்பணிப்பு கொண்டவன் இதையறிந்தால் என் தன்மையையே அடைகிறான். ௧௩:௧௯

LITERAL MEANINGS

iti—thus; kṣhetram—the nature of the field; tathā—and; jñānam—the meaning of knowledge; jñeyam—the object of knowledge; cha—and; uktam—revealed; samāsataḥ—in summary; mat-bhaktaḥ—my devotee; etat—this; vijñāya—having understood; mat-bhāvāya—my divine nature; upapadyate—attain

13:19

।

।।१३.२०।।

TRANSLATION

Know that Nature (matter) and the Spirit are both beginningless, and know also that all modifications and qualities are born from Nature.

Wisse, daß prakrti (Natur) und puruşa (Seele) beide anfanglos sind; und wisse auch, daß die Gestaltungen und die Erscheinungsweisen aus der prakrti (Natur) geboren werden. (13.20)

प्रकृति और पुरुष इन दोनों को ही तुम अनादि जानो। और तुम यह भी जानो कि सभी विकार और गुण प्रकृति से ही उत्पन्न हुए हैं

(பொருள் சார்ந்த) இயற்கை மற்றும் ஆத்மா ஆகியவை தொடக்கமில்லாதவை என்பதை அறிவாயாக. (மேலும்) அனைத்து மாறுதல்களும் (திருத்தங்களும்), (அந்தப் பொருட்களின் [உடல்களின்]) அனைத்து குணங்களும் இயற்கையில் இருந்தே எழுகின்றன என்பதை அறிவாயாக. ௧௩:௨०

LITERAL MEANINGS

prakṛitim—material nature; puruṣham—the individual souls; cha—and; eva—indeed; viddhi—know; anādī—beginningless; ubhau—both; api—and; vikārān—transformations (of the body); cha—also; guṇān—the three modes of nature; cha—and; eva—indeed; viddhi—know; prakṛiti—material energy; sambhavān—produced by

13:20

।

।।१३.२१।।

TRANSLATION

In the production of the effect and the cause, Nature (matter) is said to be the cause; in the experience of pleasure and pain, the soul is said to be the one responsible.

Die Natur gilt als Ursache von Wirkung, Werkzeug und Täter (sein); die Seele gilt als Ursache hinsichtlich des Erlebens von Freude und Scherz. (13.21)

कार्य और कारण के उत्पन्न करने में हेतु प्रकृति कही जाती है और पुरुष सुख—दु:ख के भोक्तृत्व में हेतु कहा जाता है

இன்ப, துன்பங்களை அனுபவிக்கும் அளவின் மூலாதாரமே இயற்கை என்று சொல்லப்படுகிறது. ஏனெனில் ஆத்மாவே, இயற்கையில் வசித்து, இயற்கையில் இருந்து பிறக்கும் குணங்களை அனுபவிக்கிறது. (காரணக் காரியங்களை உண்டாக்கும் காரணம் இயற்கை ஆகும். இன்ப துன்பங்களை அனுபவிப்பதற்குக் காரணம் புருஷன் [ஆத்மா] ஆகும்).௧௩:௨௧

LITERAL MEANINGS

kārya—effect; kāraṇa—cause; kartṛitve—in the matter of creation; hetuḥ—the medium; prakṛitiḥ—the material energy; uchyate—is said to be; puruṣhaḥ—the individual soul; sukha-duḥkhānām—of happiness and distress; bhoktṛitve—in experiencing; hetuḥ—is responsible; uchyate—is said to be

13:21

।

।।१३.२२।।

TRANSLATION

The soul seated in Nature experiences the qualities born of Nature; attachment to the qualities is the cause of its birth in good and evil wombs.

Die Seele genießt in der prakrti die Erscheinungsweisen der Natur. Ihr Hangen an den Erscheinungsweisen ist die Ursache für ihre Geburten in gutem oder schlechtem Mutterschoße. (13.22)

प्रकृति में स्थित पुरुष प्रकृति से उत्पन्न गुणों को भोगता है। इन गुणों का संग ही इस पुरुष (जीव) के शुभ और अशुभ योनियों में जन्म लेने का कारण है

(அதன் (ஆத்மாவின்)) குணங்களில் கொண்ட தொடர்பே நல்ல அல்லது தீய கருவறையில் அது (ஆத்மா) பிறப்பதற்குக் காரணமாக அமைகிறது. ௧௩:௨௨

LITERAL MEANINGS

puruṣhaḥ—the individual soul; prakṛiti-sthaḥ—seated in the material energy; hi—indeed; bhuṅkte—desires to enjoy; prakṛiti-jān—produced by the material energy; guṇān—the three modes of nature; kāraṇam—the cause; guṇa-saṅgaḥ—the attachment (to three guṇas); asya—of its; sat-asat-yoni—in superior and inferior wombs; janmasu—of birth

13:22

।

।।१३.२३।।

TRANSLATION

The Supreme Soul in this body is also called the observer, the permitter, the sustainer, the enjoyer, the great Lord, and the Supreme Self.

Der höchste Geist in diesem Körper wird der Zuschauer, der Zulasser, der Erhalter, der Genießer, der große Herr und das höchste Selbst genannt. (13.23)

परम पुरुष ही इस देह में उपद्रष्टा, अनुमन्ता ,भर्ता, भोक्ता, महेश्वर और परमात्मा कहा जाता है

இந்த உடலில் உள்ள உயர்ந்த ஆத்மா (பரம புருஷன்), மதிப்பீட்டாளன் (மேற்பாற்வையாளன்), அங்கீகரிப்பவன் (அனுமதி தருபவன்), ஆதரிப்பவன் (சுமப்பவன்), அனுபவிப்பவன், வலிமைமிக்கத் தலைவன் (மகேஸ்வரன்) மற்றும் பரமாத்மா என்றும் அழைக்கப்படுகிறான். ௧௩:௨௩

LITERAL MEANINGS

upadraṣhṭā—the witness; anumantā—the permitter; cha—and; bhartā—the supporter; bhoktā—the transcendental enjoyer; mahā-īśhvaraḥ—the ultimate controller; parama-ātmā—Superme Soul; iti—that; cha api—and also; uktaḥ—is said; dehe—within the body; asmin—this; puruṣhaḥ paraḥ—the Supreme Lord

13:23

।

।।१३.२४।।

TRANSLATION

He who thus knows the Spirit and Matter together with their qualities, in whatever condition he may be, he is not reborn.

Wer so die Seele (puruşa) und die Natur (prakrti) zusammen mit den Erscheinungsweisen kennt, wird nicht wiedergeboren, obschon er in jedem Falle handelt. (13.24)

इस प्रकार पुरुष और गुणों के सहित प्रकृति को जो मनुष्य जानता है, वह सब प्रकार से रहता हुआ (व्यवहार करता हुआ) भी पुन: नहीं जन्मता है

இப்படியே ஆத்மா (புருஷன்) மற்றும் இயற்கை (பிரகிருதி) ஆகியவற்றை அதன் குணங்களுடன் அறிந்தவன் எவனோ, அவன் என்ன நிலையில் இருந்தாலும், (அவன்) மீண்டும் பிறப்பதில்லை (பிறவியை அடைவதில்லை). ௧௩:௨௪

LITERAL MEANINGS

yaḥ—who; evam—thus; vetti—understand; puruṣham—Puruṣh; prakṛitim—the material nature; cha—and; guṇaiḥ—the three modes of nature; saha—with; sarvathā—in every way; vartamānaḥ—situated; api—although; na—not; saḥ—they; bhūyaḥ—again; abhijāyate—take birth

13:24

।

।।१३.२५।।

TRANSLATION

Some behold the Self within themselves through meditation, others through the Yoga of knowledge, and still others through the Yoga of action.

Manche shauen das Selbst durch das Selbst in dem Selbst mittels der Meditation; andere mittels des Wissenspfades und andere wieder mittels des Werkpfades. (13.25)

कोई पुरुष ध्यान के अभ्यास से आत्मा को आत्मा (हृदय) में आत्मा (शुद्ध बुद्धि) के द्वारा देखते हैं; अन्य लोग सांख्य योग के द्वारा तथा कोई साधक कर्मयोग से (आत्मा को देखते हैं )

சிலர் தன்னை (ஆத்மாவை), தன்னில் (ஆத்மாவில்) தன்னாலேயே (ஆத்மாவாலேயே) அறிகிறார்கள்; பிறர் சாங்கிய அமைப்பின்படியான அர்ப்பணிப்பின் (சாங்கிய யோகத்தின்) மூலமும்; மேலும் பிறர், செயல்களில் அர்ப்பணிப்பின் (கர்ம யோகத்தின்) மூலமும் (தன்னை, ஆத்மாவை) அறிகிறார்கள். ௧௩:௨௫

LITERAL MEANINGS

dhyānena—through meditation; ātmani—within one’s heart; paśhyanti—percieve; kechit—some; ātmānam—the Supreme soul; ātmanā—by the mind; anye—others; sānkhyena—through cultivation of knowledge; yogena—the yog system; karma-yogena—union with God with through path of action; cha—and; apare—others

13:25

।

।।१३.२६।।

TRANSLATION

Others, too, who do not know thus, worship, having heard of It from others; they, too, cross beyond death, regarding what they have heard as the supreme refuge.

Noch andere, die dessen (dieser Yoga-Pfade) unkundig sind, hören von anderen und üben Verehrung; und auch sie überqueren den Tod mittels ihrer Hingabe an das, was sie gehört haben. (13.26)

परन्तु, अन्य लोग जो स्वयं इस प्रकार न जानते हुए, दूसरों से (आचार्यों से) सुनकर ही उपासना करते हैं, वे श्रुतिपरायण (अर्थात् श्रवण ही जिनके लिए परम साधन है) लोग भी मृत्यु को नि:सन्देह तर जाते हैं

எனினும் இஃதை அறியாத பிறரோ, இதைக் குறித்து வேறு பிறரிடம் கேட்டு வழிபடுகின்றனர். அப்படிக் கேட்கப்பட்டதில் அர்ப்பணிப்புக் கொண்ட இவர்களும்கூட மரணத்தைக் (பிறப்பு இறப்பு என்ற மறுபிறவியைக்) கடந்துவிடுவார்கள். ௧௩:௨௬

LITERAL MEANINGS

anye—others; tu—still; evam—thus; ajānantaḥ—those who are unaware (of spiritual paths); śhrutvā—by hearing; anyebhyaḥ—from others; upāsate—begin to worship; te—they; api—also; cha—and; atitaranti—cross over; eva—even; mṛityum—death; śhruti-parāyaṇāḥ—devotion to hearing (from saints)

13:26

।

क्षेत्रक्षेत्रज्ञसंयोगात्तद्विद्धि

kṣetrakṣetrajñasaṃyogāttadviddhi

भरतर्षभ

bharatarṣabha

।।१३.२७।।

TRANSLATION

Wherever a being is born, whether unmoving or moving, know thou, O best of the Bharatas (Arjuna), that it is from the union of the field and its knower.

Welches Wesen, beweglich oder unbeweglich, auch immer geboren wird, wisse, o bester der Bharatas (Arjuna), daß es aus der Vereinigung des Feldes mit dem Kenner des Feldes (entsprungen) ist. (Siehe 7.06) (13.27)

हे भरत श्रेष्ठ ! यावन्मात्र जो कुछ भी स्थावर जंगम (चराचर) वस्तु उत्पन्न होती है, उस सबको तुम क्षेत्र और क्षेत्रज्ञ के संयोग से उत्पन्न हुई जानो

அசைவன, அசையாதன என இருப்பில் வரும் (பிறக்கும்) எந்த உயிரும், ஓ! பாரதக் குலத்தின் காளையே (அர்ஜுனா), க்ஷேத்திரம் மற்றம் க்ஷேத்திரக்ஞன் (பருப்பொருள் (உடல்) மற்றும் ஆத்மா) என்பனவற்றின் தொடர்பில் உண்டானவை என்பதை அறிவாயாக. ௧௩:௨௭

LITERAL MEANINGS

yāvat—whatever; sañjāyate—manifesting; kiñchit—anything; sattvam—being; sthāvara—unmoving; jaṅgamam—moving; kṣhetra—field of activities; kṣhetra-jña—knower of the field; sanyogāt—combination of; tat—that; viddhi—know; bharata-ṛiṣhabha—best of the Bharatas

13:27

।

विनश्यत्स्वविनश्यन्तं

vinaśyatsvavinaśyantaṃ

।।१३.२८।।

TRANSLATION

He who sees the Supreme Lord existing truly in all beings, the imperishable within the perishable, sees indeed.

Wer in allen Wesen in gleicher Weise den höchsten Herrn wohnen sieht, der unvergänglich ist, während sie vergehen, dieser sieht in Wahrheit. (13.28)

जो पुरुष समस्त नश्वर भूतों में अनश्वर परमेश्वर को समभाव से स्थित देखता है, वही (वास्तव में) देखता है

அழிவனவற்றுள் அழியாதவனாக, அனைத்து உயிரினங்களிலும் சமமாகவே வசிக்கும் அந்த உயர்ந்த தலைவனைக் (பரமேஸ்வரனைக்) காண்பவனே பார்வையுடையவன் ஆவான். ௧௩:௨௮

LITERAL MEANINGS

samam—equally; sarveṣhu—in all; bhūteṣhu—beings; tiṣhṭhan-tam—accompanying; parama-īśhvaram—Supreme Soul; vinaśhyatsu—amongst the perishable; avinaśhyantam—the imperishable; yaḥ—who; paśhyati—see; saḥ—they; paśhyati—perceive

13:28

।

हिनस्त्यात्मनाऽऽत्मानं

hinastyātmanā''tmānaṃ

।।१३.२९।।

TRANSLATION

For he who truly sees the same Lord dwelling everywhere does not destroy the Self by the self; rather, he attains the highest goal.

Denn, da er den Herrn überrall in gleicher Weise gegenwärtig sieht, verletzt er sein wahres Selbst nicht durch das Selbst und gelangt so zum höchsten Ziele. (13.29)

निश्चय ही, वह पुरुष सर्वत्र सम भाव से स्थित परमेश्वर को समान हुआ आत्मा (स्वयं) के द्वारा आत्मा (स्वयं) का नाश नहीं करता है, इससे वह परम गति को प्राप्त होता है

எங்கும் நிறைந்திருக்கும் தலைவனை (ஈஸ்வரனைக்) காணும் ஒருவன் தன்னை (ஆத்மாவை), தன்னில் (ஆத்மாவில்) அழித்துக் கொள்வதில்லை (தன்னை துன்பப்படுத்திக் கொள்ளமாட்டான்). அவன் உயர்ந்த இலக்கையே பிறகு அடைகிறான். ௧௩:௨௯

LITERAL MEANINGS

samam—equally; paśhyan—see; hi—indeed; sarvatra—everywhere; samavasthitam—equally present; īśhvaram—God as the Supreme soul; na—do not; hinasti—degrade; ātmanā—by one’s mind; ātmānam—the self; tataḥ—thereby; yāti—reach; parām—the supreme; gatim—destination

13:29

।

tathā''tmānamakartāraṃ

।।१३.३०।।

TRANSLATION

He sees, who sees that all actions are performed solely by Nature and that the Self is without action.

Wer einsieht, daß alle Handlungen nur von der Natur (prakrti) vollzogen werden, und ebenso, daß das Selbst nicht der Täter ist, dieser sieht in Wahrheit. (Siehe 3.27, 5.09, und 14.19) (13.30)

जो पुरुष समस्त कर्मों को सर्वश: प्रकृति द्वारा ही किये गये देखता है तथा आत्मा को अकर्ता देखता है, वही (वास्तव में) देखता है

அனைத்து செயல்களும், அனைத்து வகையிலும் இயற்கையால் மட்டுமே செய்யப்படுகின்றன என்பதையும், அதே போல செயல்படுபவன் தானல்ல (தான் எதையும் செய்யவில்லை) என்பதையும் காண்பவனே (உண்மையில்) பார்வையுள்ளவன் ஆவான். ௧௩:௩०

LITERAL MEANINGS

prakṛityā—by material nature; eva—truly; cha—also; karmāṇi—actions; kriyamāṇāni—are performed; sarvaśhaḥ—all; yaḥ—who; paśhyati—see; tathā—also; ātmānam—(embodied) soul; akartāram—actionless; saḥ—they; paśhyati—see

13:30

यदा

yadā

भूतपृथग्भावमेकस्थमनुपश्यति

bhūtapṛthagbhāvamekasthamanupaśyati

।

।।१३.३१।।

TRANSLATION

When a person sees all beings as resting in the One and emanating from the One alone, they then become Brahman.

Wenn er einsieht, daß das (vielfältige) Einzelsein der Wesen inmitten des einen gelagert ist und sich von ihm her ausbreitet, erlangt er das Brahman. (13.32)

यह पुरुष जब भूतों के पृथक् भावों को एक (परमात्मा) में स्थित देखता है तथा उस (परमात्मा) से ही यह विस्तार हुआ जानता है, तब वह ब्रह्म को प्राप्त होता है

பொருள்களின் (உடல்கொண்ட உயிர்களின்) பன்முகத்தன்மைகள் ஒன்றிலேயே நிலைத்து இருக்கின்றன என்பதையும், அதில் (அந்த ஒன்றில்) இருந்தே (அனைத்தும்) தோன்றுகின்றன என்பதையும் காணும் ஒருவனே பிரம்மத்தை அடைவான் எனச் சொல்லப்படுகிறான். ௧௩:௩௧

LITERAL MEANINGS

yadā—when; bhūta—living entities; pṛithak-bhāvam—diverse variety; eka-stham—situated in the same place; anupaśhyati—see; tataḥ—thereafter; eva—indeed; cha—and; vistāram—born from; brahma—Brahman; sampadyate—(they) attain; tadā—then

13:31

अनादित्वान्निर्गुणत्वात्परमात्मायमव्ययः

anāditvānnirguṇatvātparamātmāyamavyayaḥ

।

।।१३.३२।।

TRANSLATION

Being without beginning, devoid of any qualities, the Supreme Self, imperishable, though dwelling in the body, O Arjuna, neither acts nor is tainted.

Da dieses unvergängliche höchste Selbst ohne Anfang, ohne Eigenschaften ist, handelt es nicht, o Sohn der Kunti (Arjuna), noch wird es befleckt, obgleich es im Körper verweilt. (13.32)

हे कौन्तेय ! अनादि और निर्गुण होने से यह परमात्मा अव्यय है। शरीर में स्थित हुआ भी, वस्तुत:, वह न (कर्म) करता है और न (फलों से) लिप्त होता है

ஓ! குந்தியின் மகனே (அர்ஜுனா), தொடக்கமற்றவனாகவும், குணங்களற்றவனுமான இந்த அழிவற்ற பரமாத்மா செயல்படுவதுமில்லை, உடலில் நிலைத்திருந்தாலும் அதனால் களங்கப்படுவதுமில்லை (பற்றில்லமாலேயே இருக்கிறான்). ௧௩:௩௨

LITERAL MEANINGS

anāditvāt—being without beginning; nirguṇatvāt—being devoid of any material qualities; parama—the Supreme; ātmā—soul; ayam—this; avyayaḥ—imperishable; śharīra-sthaḥ—dwelling in the body; api—although; kaunteya—Arjun, the the son of Kunti; na—neither; karoti—acts; na—nor; lipyate—is tainted

13:32

।

।।१३.३३।।

TRANSLATION

As the all-pervading ether is not tainted, due to its subtlety, so the Self seated everywhere in the body is not tainted either.

Wie der alldurchdringende Äther auf Grund seiner Feinheit nicht befleckt wird, so erleidet auch das Selbst, das in jedem Körper vorhanden ist, keine Befleckung. (13.33)

जिस प्रकार सर्वगत आकाश सूक्ष्म होने के कारण लिप्त नहीं होता, उसी प्रकार सर्वत्र देह में स्थित आत्मा लिप्त नहीं होता

எல்லையற்ற வெளி (வானம், ஆகாயம்) அதன் நுண்மையின் விளைவால் களங்கபடாதிருத்தல் போல (பற்றற்று நிற்பது போல), ஒவ்வொரு உடலில் நிலைகொண்டிருக்கும் ஆத்மாவும் களங்கப்படுவதில்லை (பற்றுறுவதில்லை). ௧௩:௩௩

LITERAL MEANINGS

yathā—as; sarva-gatam—all-pervading; saukṣhmyāt—due to subtlety; ākāśham—the space; na—not; upalipyate—is contaminated; sarvatra—everywhere; avasthitaḥ—situated; dehe—the body; tathā—similarly; ātmā—the soul; na—not; upalipyate—is contaminated

13:33

।

।।१३.३४।।

TRANSLATION

Just as the one sun illuminates the entire world, so too does the Lord of the field (Supreme Self) illuminate the entire field, O Arjuna.

Wie die eine Sonne diese ganze Welt erleuchtet, so erleuchtet der Herr des Feldes dieses ganze Feld, o Bhârata (Arjuna). (13.34)

हे भारत ! जिस प्रकार एक ही सूर्य इस सम्पूर्ण लोक को प्रकाशित करता है, उसी प्रकार एक ही क्षेत्री (क्षेत्रज्ञ) सम्पूर्ण क्षेत्र को प्रकाशित करता है

ஒரே சூரியன் மொத்த உலகத்திற்கும் ஒளியூட்டுவது போல, ஓ! பாரதா (அர்ஜுனா), ஆத்மா (க்ஷேத்திரக்ஞன்) மொத்த பருப்பொருள்களுக்கும் (உடல்களுக்கும், அல்லது உடலின் பொருள்கள் அனைத்துக்கும்) (க்ஷேத்திரங்களுக்கும்) ஒளியூட்டுகிறது. ௧௩:௩௪

LITERAL MEANINGS

yathā—as; prakāśhayati—illumines; ekaḥ—one; kṛitsnam—entire; lokam—solar system; imam—this; raviḥ—sun; kṣhetram—the body; kṣhetrī—the soul; tathā—so; kṛitsnam—entire; prakāśhayati—illumine; bhārata—Arjun, the son of Bharat

13:34

क्षेत्रक्षेत्रज्ञयोरेवमन्तरं

kṣetrakṣetrajñayorevamantaraṃ

।

।।१३.३५।।

TRANSLATION

They who, by the eye of knowledge, perceive the distinction between the field and its knower, as well as the liberation from the Nature of being, go to the Supreme.

Wer so mit dem Auge der Weisheit den Unterschied zwischen dem Felde und dem Kenner des Feldes und die Erlösung der Wesen aus der Natur (prakrti) wahrnimmt, dieser gelangt zum Höchsten. (13.35)

इस प्रकार, जो पुरुष ज्ञानचक्षु के द्वारा क्षेत्र और क्षेत्रज्ञ के भेद को तथा प्रकृति के विकारों से मोक्ष को जानते हैं, वे परम ब्रह्म को प्राप्त होते हैं

அறிவுக்கண் கொண்டு பருப்பொருளுக்கும் (க்ஷேத்திரம், உடல்), ஆத்மாவுக்கும் (க்ஷேத்திரக்ஞன், உடலின் சொந்தக்காரன் ஆகியவற்றுக்கு) உள்ள வேறுபாட்டையும், அனைத்துப் பொருள்களின் (உடல் கொண்ட உயிர்களின்) இயற்கையில் இருந்து விடுபடுதலையும் காண்பவர்களே பரம்பொருளை அடைகின்றனர்" என்றான் (கிருஷ்ணன்). ௧௩:௩௫

LITERAL MEANINGS

kṣhetra—the body; kṣhetra-jñayoḥ—of the knower of the body; evam—thus; antaram—the difference; jñāna-chakṣhuṣhā—with the eyes of knowledge; bhūta—the living entity; prakṛiti-mokṣham—release from material nature; cha—and; ye—who; viduḥ—know; yānti—approach; te—they; param—the Supreme

13:1

13:2

13:3

13:4

13:5

13:6

13:7

13:8

13:9

13:10

13:11

13:12

13:13

13:14

13:15

13:16

13:17

13:18

13:19

13:20

13:21

13:22

13:23

13:24

13:25

13:26

13:27

13:28

13:29

13:30

13:31

13:32

13:33

13:34

13:35

Commentary

Share Verse Link